پروبیوتیک‌ها میکروارکانیسم های زنده ای هستند که در صورت مصرف کافی برای میزبان سودمند می باشند. از دو سویه اصلی مورداستفاده در مکمل‌های می‌توان به لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم بیفیدوم اشاره کرد.

اثرات مفید افزایش تنوع میکروبیوتای روده عبارت‌اند از؛ بهبود سلامت دستگاه روده، تقویت سیستم ایمنی، فراهمی زیستی بیشتر مواد مغذی، کاهش عدم تحمل لاکتوز، شیوع کمتر آلرژی در افراد مستعد و بهبود سلامت روان.

مکانیسم‌های مصرف مکمل پروبیوتیک تا حد زیادی ناشناخته است، اما ممکن است شامل تغییر ظاهر میکروبیوم روده، اصلاح pH روده (اسیدیته)، تولید ترکیبات ضدمیکروبی، تعدیل نفوذپذیری روده، تحریک سلول‌های تنظیم‌کننده سیستم ایمنی، جلوگیری از عفونت پاتوژن از طریق " ضدرقابتی" یا محدودکردن سطح دستگاه گوارشی در دسترس برای کلونیزاسیون شود.

سفرهای ورزشی معمولاً با تغییرات آب و هوا، تغذیه و خواب همراه است، این عوامل می تواند تعادل باکتری های مفید روده را بر هم بزند و خطر مشکلات گوارشی، خستگی و افت عملکرد را به همراه داشته باشد.

از سویی دیگر در سفرهای ورزشی خطر کاهش عملکرد سیستم ایمنی و خطر بروز عفونت های جانبی افزایش پیدا می کند و این موضوع برای ورزشکارانی  که در آستانه مسابقات می باشند بسیار حائز اهمیت می باشد.

صرف‌نظر از برنامه های هدفمند، توصیه می شود که ورزشکاران حرفه ای مصرف روزانه پروبیوتیک ها را ۱۴ روز پیش از سفرهای داخلی یا بین‌المللی، مسابقات یا افزایش بار تمرین، برای فراهم‌کردن امکان کولونیزاسیون باکتری‌ها در روده شروع کند.

بیشتر مطالعات دوزهای مؤثر را ۱۰۹-۱۰۱۰ ارگانیسم در روز می‌دانند. این غلظت مطابق با یک لیتر شیر اسیدوفیلوس است. برخی از مکمل‌های تجاری موجود در سال ۲۰۲۰ حداکثر ۲۵ تا ۵۰ میلیارد باکتری در هر دوز دارند.

متخصص تغذیه -دکتر فواد عسجدی/ رئیس کمیته تغذیه هیات پزشکی ورزشی استان تهران